Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında
Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 4.12.2024 Tarihli
Resmî Gazete’de Yayımlandı.
Adalet ve İçişleri Bakanlıkları (“Bakanlıklar”) tarafından hazırlanarak
31/1/2018 tarihli ve 30318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araçların Satış,
Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik
(“Yönetmelik”), 4.12.2024 tarihli ve 32742 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında
Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik
Yönetmeliği”) ile değişikliğe uğramıştır.
Değişiklik Yönetmeliği ile genel olarak; Noterler aracılığıyla yapılan
satışlarda, alıcı adına geçerli mali sorumluluk sigortasının satış ve devir tarihi
itibarıyla geçerli olmak üzere bulunması şartı getirilmiş, engelli bireyler için
alınan araçların devri, satışı ve özel tertibatının değiştirilmesine yönelik
esaslar değiştirilerek düzenlenmiş, araç plakalarının yenilenmesi gibi birtakım
işlemlerin noter yerine e-Devlet üzerinden yapılabileceği ifade edilmiş ve son
olarak yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstünde olan araçlara ilişkin ibareler
kaldırılarak küçük römorkların tescil işlemleri kolaylaştırılmıştır.
Değişiklik Yönetmeliği ile getirilen düzenlemelere göre;
 “Yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstündeki” İbaresi Yürürlükten
Kaldırılmıştır.
Yönetmeliğin 9. maddesinin üçüncü fıkrasında ve Yönetmeliğin 15.
maddesinin birinci fıkrasında yer alan “yüklü ağırlığı 750 kilogramın
üstünde” ibaresi Değişiklik Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırılmıştır. Bu
değişiklik ile özellikle küçük römork ve yarı römorkların tescil işlemlerinin
kolaylaştırılması amaçlanmıştır.
 E-Devlet Üzerinden Yapılabilecek İşlemler Düzenlenmiştir
Yönetmeliğin 10. maddesine yeni bir fıkra eklenerek araca ait birtakım
işlemlerin E-Devlet üzerinden yapılabileceği ifade edilmiştir. Bu kapsamda
Değişiklik Yönetmeliğinde yer alan fıkra şu şekildedir:
“(22) Kaybedilen bir tescil plakasının yeniden basımı için plaka basım
talep belgesi oluşturulması, iletişim bilgilerinin güncellenmesi ve araca ait
özet tescil bilgileri raporu oluşturulması işlemleri e-Devlet üzerinden
yapılabilir.”
 Engelli Araçlarının Kullanımına ve Tesciline İlişkin Düzenlemeler
Getirilmiştir
Yönetmeliğin 16.maddesinde yer alan eski düzenlemede aracın engelli kişinin
veya belirli yakınlarının (eş, üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımları)
sürücü olarak kullanılabileceği ifade edilmiştir ancak Değişiklik
Yönetmeliği’nde aracın engelli birey tarafından kullanılmasının gerekliliği
vurgulanarak, “Engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptırılan ve özel
tüketim vergisinden müstesna olarak iktisap edilen aracın bizzat engelli tarafından
kullanılması gerekmektedir.” şeklinde detaylı bir açıklama getirilmiştir.
Ayrıca, vergi dairesi müdürlükleri tarafından alınan taahhütnamede yer alan
ve aracı kullanacak kişilerin bilgileri tescil kayıtlarına işleneceği, söz konusu
şerhi haiz araçların bizzat kullanılmaması veya araçta istisnadan yararlanan
engelli olmaksızın kullanıldığının tespit edilmesi halinde tespitin yapıldığı yer
defterdarlığına bildirim yapılması gerektiği, istisnadan faydalanan engelli kişi
araçta olsa dahi aracın engelli olmayan kişiler tarafından kullanılabileceğinin
yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından belgelendirilmemesi halinde üçüncü
kişilerin söz konusu aracı kullanmalarının yasak olduğu belirtilmiştir.
Son olarak, Yönetmeliğin 16.maddesinin dördüncü fıkrasına, işlenecek şerhe
ilişkin olarak ç bendi eklenerek aracı kullanmaya yetkili kişi sayısına
sınırlaması getirilmiştir:
“ç) (c) bendinde yer alan şerhin yanı sıra, şerhin geçerli olduğu süre
zarfında, aracın tescil kayıtlarına, “Araç sahibi engelli kişinin eşi, aynı il
sınırlarında ikamet eden birinci derece kan ve kayın hısımları, kardeşleri,
vasisi veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir
sürücü arasından tescil kayıtlarına işlenen en fazla iki kişi tarafından
kullanılabilir.” şeklinde şerh işlenir. Vergi dairesi müdürlükleri tarafından
alınan taahhütnamede yer alan ve bu araçları kullanacak kişilerin kimlik
bilgileri tescil kayıtlarına işlenir. Söz konusu şerhi haiz araçların tescil
kaydında belirtilen kişiler dışındakiler tarafından, araçta istisnadan
yararlanan engelli olmaksızın kullanıldığının tespit edilmesi halinde,
tespitin yapıldığı yer defterdarlığına bildirim yapılır.”
 Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Geçerlilik Tarihine İlişkin
Düzenleme Yapılmıştır
Yönetmeliğin 18.maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişikliğe göre
zorunlu mali sorumluluk sigortasının “satış ve devir tarihi itibarıyla geçerli olmak
üzere” alacak kişi adına geçerli olması gerektiği belirtilmiştir. Bu noktada,
sigortanın sadece mevcut olması değil, aynı zamanda satış veya devir tarihi
itibarıyla geçerli olması gerektiğine dair bir ekleme yapılmıştır.
 Plaka Basım Talep Belgesinin İbraz Yöntemine İlişkin Ek
Düzenleme Getirilmiştir
Değişiklik Yönetmeliği’nin 31. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca plaka
basım talep belgesine elektronik erişim sağlanması ve elektronik erişim
sağlanamadığı durumlarda yazılı ibraz şartı getirilmesi açısından bir ek
düzenleme getirmiştir. Ayrıca, plaka basım talep belgesini düzenlemeye
yetkili kurumlara ekleme yapılarak Türkiye Şoförler ve Otomobilciler
Federasyonu’nun da plaka basım talep belgesine erişim sağlayacak nitelikte
olduğu belirlenmiştir.
Son olarak Değişiklik Yönetmeliğinde bulunan Geçici Madde 10 kapsamında,
1/1/2025’ten önce üretilen, yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan römork
ve yarı römorkların uygunluk belgesi bilgileri, üretici veya ithalatçılar
tarafından ARTES’e elektronik ortamda aktarılmışsa, 1/1/2035’e kadar tescil
edilebileceği ve bu tarihten sonra tescil edilmeyen araçların karayolunda
kullanılamayacağı belirtilmiştir.
Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Değişiklik Yönetmeliği’ne
buradan ulaşabilirsiniz.