Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun
Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik
Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
(“Bakanlık”) tarafından hazırlanan, 6306 Sayılı Kanunun Uygulama
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik
Yönetmeliği”) 21.05.2024 tarihli ve 32552 sayılı Resmî Gazete ’de
yayımlanmıştır. Değişiklik Yönetmeliği ile genel olarak; 6306 sayılı Afet
Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun
(“Kanun”) Uygulama Yönetmeliğinde (“Yönetmelik”) çeşitli
düzenlemeler yapılmış ve Yönetmelik, Kanun ile paralel biçimde
güncel hale getirilmiştir.
Öncelikle, yapılan genel değişikliklerden biri, Yönetmelik’te yer alan
“Bakanlık” ibarelerinin, Kanun’a paralel biçimde “Kentsel Dönüşüm
Başkanlığı”
(“Başkanlık”) olarak düzenlenmesidir. Değişiklik
Yönetmeliği uyarınca Yönetmelik’in 4. maddesine yapılan eklemeyle,
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (“TOKİ”) veya büyükşehir/ilçe
belediyelerinin rezerv yapı alanlarının tespitine ilişkin bilgi ve belgeleri
ihtiva eden dosyaya istinaden Başkanlık’tan rezerv yapı alanı
belirlenmesi talebinde bulunabileceği belirtilmiştir.
Benzer biçimde, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince de gerekli
bilgi ve belgeleri içeren dosya hazırlanarak Başkanlık’tan rezerv yapı
alanı belirlenmesi talebinde bulunulabileceği ifade edilmiş; ek olarak
Bakanlık’ın bağlı, ilgili ve ilişkili kurum, kuruluşları ve bunların
taşınmazların
iştirakleri hariç olmak üzere, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinin
mülkiyetlerindeki
rezerv
yapı
alanı
olarak
belirlenebilmesi için; bu taşınmazların yapılaşmaya esas arsa
metrekaresinin yüzde otuzunun mülkiyetinin Başkanlık’a devrine
muvafakat edilmesi veya aynı miktarın değerinin dönüşüm projeleri
özel hesabına gelir olarak kaydedilmek üzere Başkanlık’a verilmesi
gerektiği düzenlemesine de yer verilmiştir.
Yönetmelik’in riskli yapıların tespitinde görev alacak kurum ve
kuruluşları düzenleyen 6. maddesinin, hangi hallerde lisanslı kurum ve
kuruluşlara elektronik yazılım sistemi üzerinden yeni riskli yapı tespiti
için yapı kaydı oluşturmaları ve/veya işlem yapmaları izni verileceğine
ilişkin 8. fıkrasına; “lisanslı kurum ve kuruluşlar UETS’ ye kayıtlı
etkinleştirilmiş elektronik tebligat adresini bildirinceye kadar.” ibaresi
eklenmiştir.
Değişiklik Yönetmeliği kapsamında, Yönetmelik’in riskli yapıların
tespiti ve itiraz süreçlerini düzenleyen 7. maddesinde yapılan
düzenleme ile; riskli yapı tespiti yapılmasının; yapıya veya bağımsız
bölüme girilmesine izin verilmemesi veya yapının veya bağımsız
bölümün kapılarının kilitlenmesi, açılmaması, tespit için gelenlerin
tehdit edilmesi veya cebir ve şiddet kullanılması gibi fiil ve hallerle
engellenmesi durumunda, Başkanlık tarafından kolluk kuvveti
marifetiyle ve yapıya veya inceleme yapılması gereken bağımsız
bölümlere gerekirse kapalı kapıları veya alanları açmak veya açtırmak
suretiyle girilerek tespit yapılabilmesi için mülki idare amirinden yazılı
olarak izin ve yeterli kolluk kuvveti talep edileceği ve mülki idare amiri
tarafından verilecek yazılı izne istinaden tespit işleminin, kolluk
kuvveti marifetiyle kapalı kapıları veya alanları açmak ya da açtırmak
suretiyle resen yapılacağına ilişkin c bendi metne eklenmiştir.
İlgili maddenin 4. fıkrası yeniden düzenlenmiş ve tespite ilişkin bilgileri
ihtiva eden tutanağın düzenlenerek, ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ
yerine kaim olmak üzere, yapıya asılacağı; maliklere e-Devlet Kapısı
üzerinden bildirileceği ve ilgili muhtarlıkta on beş gün süre ile ilan
edileceğine ilişkin hususlar eklenmiştir. Bu kapsamda; riskli yapı tespit
işlemi, muhtarlıkta yapılan ilanın son günü ayni ve şahsi hak
sahiplerine tebliğ edilmiş sayılacaktır. Ayrıca riskli yapılar,
Başkanlık’ın internet sayfasında da on beş gün süre ile ilan edilecektir.
Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesine ve yıktırılmasına ilişkin
olarak ayni ve şahsi hak sahiplerine yapılacak tebligatın da aynı sürece
tabi olacağına ilişkin düzenleme, Yönetmelik’in 8. maddesine
eklenmiştir.
Yönetmelik’in 8. maddesine göre; riskli yapının yetkili idare tarafından
yıktırılması için altmış günden az olmayacak şekilde süre verilmesi
hakkında düzenleme, doksan günden fazla olmayacak biçimde
değiştirilmiş ve bu süre içinde yapının tahliye edilmemesi ve
yıktırılmaması halinde, yapının idari makamlarca tahliye edileceği ve
yıktırılacağı belirtilerek, riskli yapıların tahliyesi ve yıktırılmasının yapı
maliklerinden isteneceği ifade edilmiştir.
Anılan bu usule göre; süresinde yıktırılmayan riskli yapıların
yıktırılmasının, Başkanlık tarafından yetkili idareye bildirileceği ve bu
yapıların
yetkili
idare
tarafından yıktırılacağı; uygulamanın
gerektirmesi hâlinde ise Başkanlık’ın yıktırma iş ve işlemlerini bizzat
da yapabileceği belirtilmiştir.
Değişiklik Yönetmeliği’ne göre sürecin devamında; riskli yapının
yıktırılmasından sonra arsa haline gelen taşınmazın tapu kütüğünün
beyanlar hanesindeki riskli yapı şerhi, riskli yapının yıktırılmasına
ilişkin
belgelere
istinaden
ilgililerin
talebi
veya
Başkanlık/yetkili idarenin bildirimi üzerine ilgili tapu müdürlüğünce
terkin edilecek ve riskli yapı şerhinin terkininden sonra da parselde
yapılacak işlemler, Kanun kapsamında yürütülecektir.
Yönetmelik’in riskli yapıların bulunduğu parsellerde, riskli alanlarda
ve
rezerv yapı alanlarında yapılacak uygulamalara ilişkin
düzenlemeleri içeren 15. maddesinde yapılan değişiklikle; riskli alanlar
ve rezerv yapı alanlarında uygulama yapılan etapta veya adada, riskli
yapılarda ise bu yapıların bulunduğu parsellerde; yapıların yıktırılmış
olması şartı aranmaksızın ve yapının paydaşı olup olmadıkları
gözetilmeksizin parsellerin tevhit edilmesine, münferit veya
üzerine
birleştirilerek veya imar adası bazında uygulama yapılmasına, ifraz,
taksim, terk, ihdas ve tapuya tescil işlemlerine, yeniden bina
yaptırılmasına, payların satışına, kat karşılığı veya hasılat paylaşımı ve
diğer usuller ile yeniden değerlendirilmesine sahip oldukları hisseleri
oranında paydaşların en az üçte iki çoğunluğu ile karar verileceğine
ilişkin düzenleme, salt çoğunluk olacak biçimde değiştirilmiştir.
Son olarak; Yönetmelik’in açık artırma usulü ile satışı düzenleyen 15/A
maddesine çeşitli eklemeler yapılmış ve açık artırma sürecine ilişkin
detaylı düzenlemeler getirilmiştir.
Resmî Gazete’ de yayımlanan Değişiklik Yönetmeliği’ne buradan,
Yönetmelik’in güncel haline ise buradan ulaşabilirsiniz.